 |
| Open Banking |
Open
Banking: โอกาสและภัยคุกคามในโลกการเงิน
เคยไหมครับที่อยากจะจัดการบัญชีธนาคารหลายๆ
แห่งพร้อมกันในแอปเดียว? หรืออยากให้แอปพลิเคชันจัดการการเงินส่วนบุคคลสามารถดึงข้อมูลจากทุกธนาคารของคุณมาวิเคราะห์และให้คำแนะนำได้ทันที?
สิ่งเหล่านี้กำลังเป็นจริงด้วยแนวคิดที่เรียกว่า "Open
Banking"
Open Banking คือการปฏิวัติวงการธนาคารครั้งสำคัญ
ที่เปลี่ยนแนวคิดจากการที่ข้อมูลธนาคารเป็นของธนาคารเพียงผู้เดียว มาสู่การที่ ข้อมูลทางการเงินเป็นของลูกค้า
และลูกค้ามีสิทธิ์ที่จะอนุญาตให้บุคคลที่สาม (Third-Party) ที่ได้รับอนุญาต
เข้าถึงข้อมูลเหล่านั้นเพื่อนำไปพัฒนาบริการทางการเงินใหม่ๆ
ที่เป็นประโยชน์มากขึ้น
ในบทความนี้ เราจะมาทำความเข้าใจว่า Open Banking คืออะไร, มันมอบ
โอกาส อะไรให้ผู้บริโภคอย่างเราบ้าง และมี ภัยคุกคาม อะไรที่เราต้องระวัง และเกี่ยวข้องกับการวางแผนการเงินอย่างไร เพื่อให้ คุณผู้ชมทุกคนสามารถใช้ประโยชน์จากนวัตกรรมนี้ได้อย่างเต็มที่และปลอดภัยครับ
Open
Banking คืออะไร? (เข้าใจง่ายๆ)
โดยปกติแล้ว ข้อมูลบัญชีธนาคารของคุณ
(เช่น รายการเดินบัญชี, ยอดเงินคงเหลือ,
ข้อมูลสินเชื่อ) จะถูกเก็บไว้กับธนาคารที่คุณใช้บริการเท่านั้น
หากคุณใช้บริการหลายธนาคาร ก็ต้องล็อกอินเข้าแอปของแต่ละธนาคารเพื่อตรวจสอบข้อมูล
Open Banking คือกรอบการทำงานที่อนุญาตให้ ธนาคารเปิดเผยข้อมูลทางการเงินของลูกค้าให้แก่บุคคลที่สามที่ได้รับอนุญาต
(Third-Party Providers - TPPs) ผ่าน Application
Programming Interface (API) ที่ปลอดภัย โดยจะต้องได้รับความยินยอมจากลูกค้าก่อนเสมอ
พูดง่ายๆ คือ:
- คุณคือเจ้าของข้อมูล: คุณมีสิทธิ์ตัดสินใจว่าจะให้ใครเข้าถึงข้อมูลทางการเงินของคุณบ้าง
- ธนาคารเปิดประตู: ธนาคารมีหน้าที่ต้องเปิดช่องทางให้
TPPs เข้าถึงข้อมูลได้
หากคุณอนุญาต
- บริการใหม่ๆ เกิดขึ้น: TPPs (เช่น แอปพลิเคชันจัดการการเงิน,
บริษัทฟินเทค) สามารถนำข้อมูลของคุณไปวิเคราะห์และสร้างบริการใหม่ๆ
ที่ตอบโจทย์คุณได้ดียิ่งขึ้น
โอกาสมหาศาลที่
Open Banking มอบให้
(ประโยชน์สำหรับคุณ)
Open Banking จะช่วยยกระดับประสบการณ์ทางการเงินของคุณในหลายด้าน:
1.
การจัดการการเงินส่วนบุคคลที่เหนือกว่า
(Enhanced Personal Finance Management):
o
รวมข้อมูลในที่เดียว: คุณสามารถเชื่อมต่อบัญชีจากหลายธนาคารเข้ากับแอปพลิเคชันจัดการการเงินส่วนบุคคล
(PFM) เพียงแอปเดียว
ทำให้เห็นภาพรวมของรายรับ-รายจ่าย หนี้สิน และสินทรัพย์ทั้งหมดได้ในที่เดียว
สะดวกกว่าการล็อกอินหลายแอป
o
วิเคราะห์เชิงลึก: แอปเหล่านี้สามารถวิเคราะห์พฤติกรรมการใช้จ่ายของคุณจากทุกบัญชี
ให้คำแนะนำส่วนบุคคลในการประหยัดเงิน, วางแผนงบประมาณ, หรือแนะนำผลิตภัณฑ์การลงทุนที่เหมาะสมกับคุณ
2.
สินเชื่อและผลิตภัณฑ์ทางการเงินที่ตรงใจและรวดเร็วขึ้น
(Tailored & Faster Financial
Products):
o
การประเมินสินเชื่อที่แม่นยำ: เมื่อคุณอนุญาตให้ผู้ให้กู้เข้าถึงข้อมูลทางการเงินของคุณจากหลายธนาคาร
พวกเขาสามารถประเมินความน่าเชื่อถือของคุณได้อย่างแม่นยำขึ้น
ทำให้คุณอาจได้รับข้อเสนอสินเชื่อที่ดีขึ้น หรือได้รับอนุมัติเร็วขึ้น
o
ผลิตภัณฑ์ที่ปรับให้เหมาะกับคุณ: ธนาคารหรือบริษัทฟินเทคสามารถนำเสนอผลิตภัณฑ์ (เช่น
บัตรเครดิต, ประกัน, การลงทุน) ที่ตรงกับพฤติกรรมและความต้องการของคุณจริงๆ
ไม่ใช่แค่การนำเสนอแบบหว่านแห
3.
การชำระเงินที่ง่ายและประหยัดขึ้น
(Simplified & Cheaper Payments):
o
ชำระเงินโดยตรงจากบัญชี: ในอนาคต คุณอาจสามารถชำระค่าสินค้าและบริการได้โดยตรงจากบัญชีธนาคารของคุณผ่านแอปของร้านค้า
โดยไม่ต้องผ่านบัตรเครดิต ซึ่งอาจลดค่าธรรมเนียมสำหรับร้านค้า
และอาจส่งผลให้ผู้บริโภคได้รับส่วนลดในบางกรณี
o
โอนเงินง่ายขึ้น: การโอนเงินระหว่างบัญชีต่างธนาคารอาจทำได้ง่ายและรวดเร็วยิ่งขึ้น
4.
การแข่งขันที่เพิ่มขึ้นในอุตสาหกรรม
(Increased Competition):
o
เมื่อธนาคารต้องเปิดข้อมูล
(ด้วยความยินยอมของลูกค้า) จะกระตุ้นให้เกิดการแข่งขันในการนำเสนอบริการใหม่ๆ
ที่ตอบโจทย์ลูกค้าได้ดีกว่า ทำให้เกิดนวัตกรรมและประโยชน์สูงสุดตกอยู่กับผู้บริโภค
ภัยคุกคามที่ต้องระวังในโลก
Open Banking (สิ่งที่ต้องให้ความสำคัญ)
แม้ Open
Banking จะมีประโยชน์มหาศาล
แต่ก็มาพร้อมกับความเสี่ยงที่คุณต้องระมัดระวังอย่างยิ่ง:
1.
ความปลอดภัยของข้อมูล
(Data Security):
o
ความเสี่ยงจากการเข้าถึงโดยไม่ได้รับอนุญาต: หาก TPPs ที่คุณให้สิทธิ์เข้าถึงข้อมูลมีการรักษาความปลอดภัยที่ไม่รัดกุม
ข้อมูลของคุณอาจถูกโจรกรรมได้
o
Phishing และการปลอมแปลง: มิจฉาชีพอาจสร้างแอปพลิเคชัน
TPPs ปลอม หรือส่งลิงก์
Phishing เพื่อหลอกให้คุณให้ความยินยอมในการเข้าถึงข้อมูล
2.
ความเป็นส่วนตัว
(Privacy Concerns):
o
แม้ว่าข้อมูลที่เปิดเผยจะถูกจำกัดเฉพาะสิ่งที่จำเป็น
และต้องได้รับความยินยอมจากคุณ
แต่การที่ข้อมูลทางการเงินของคุณถูกรวมไว้ในที่เดียวและถูกวิเคราะห์โดยหลายฝ่าย
อาจทำให้หลายคนรู้สึกกังวลเรื่องความเป็นส่วนตัว
o
การใช้ข้อมูลของคุณเพื่อวัตถุประสงค์ที่ไม่ใช่การให้บริการโดยตรง
เช่น การนำไปขายหรือวิเคราะห์เพื่อวัตถุประสงค์ทางการตลาดโดยที่คุณไม่ทราบ
(หากไม่ได้อ่านเงื่อนไขให้ดี)
3.
ความซับซ้อนในการจัดการสิทธิ์
(Managing Permissions):
o
คุณต้องเข้าใจว่าคุณกำลังให้สิทธิ์อะไรกับ
TPPs บ้าง
และสิทธิ์นั้นมีอายุนานแค่ไหน หากคุณให้สิทธิ์ไปแล้ว
คุณจะสามารถยกเลิกสิทธิ์นั้นได้ง่ายหรือไม่?
o
การจัดการสิทธิ์ของแอปพลิเคชันจำนวนมากอาจเป็นเรื่องยุ่งยากสำหรับบางคน
4.
การพึ่งพาเทคโนโลยี
(Technological Dependency):
o
หากเกิดปัญหาทางเทคนิคกับ
TPPs หรือธนาคารที่เชื่อมต่อกัน
อาจส่งผลกระทบต่อการเข้าถึงข้อมูลหรือการทำธุรกรรมของคุณได้
เคล็ดลับการใช้
Open Banking อย่างชาญฉลาดและปลอดภัย
เพื่อใช้ประโยชน์จาก Open Banking ได้อย่างเต็มที่
โดยไม่ตกเป็นเหยื่อของภัยคุกคาม คุณควรปฏิบัติดังนี้:
1.
เข้าใจ
"สิทธิ์" ของคุณเสมอ:
o
คุณคือเจ้าของข้อมูลของคุณเอง
คุณมีสิทธิ์ที่จะให้หรือไม่ให้ความยินยอมในการเข้าถึงข้อมูล
o
อ่านและทำความเข้าใจเงื่อนไขและข้อตกลงอย่างละเอียดก่อนให้ความยินยอมเสมอ
โดยเฉพาะประเด็นที่เกี่ยวกับข้อมูลที่จะถูกเข้าถึง,
วัตถุประสงค์ของการใช้งาน, และระยะเวลาที่ให้สิทธิ์
o
คุณมีสิทธิ์ที่จะยกเลิกความยินยอมเมื่อไหร่ก็ได้
2.
เลือกผู้ให้บริการ
(TPPs) ที่น่าเชื่อถือและได้รับอนุญาต:
o
ตรวจสอบว่าผู้ให้บริการที่คุณกำลังจะให้สิทธิ์เข้าถึงข้อมูลนั้นได้รับใบอนุญาตหรืออยู่ภายใต้การกำกับดูแลของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
(เช่น ธนาคารแห่งประเทศไทย)
o
อ่านรีวิวจากผู้ใช้งานจริง
และตรวจสอบชื่อเสียงของบริษัท
o
ระมัดระวังแอปพลิเคชันที่ไม่รู้จัก
หรือมีข้อเสนอที่ดูดีเกินจริง
3.
ให้สิทธิ์เข้าถึงข้อมูลเท่าที่จำเป็นเท่านั้น:
o
ไม่ควรให้สิทธิ์เข้าถึงข้อมูลที่ไม่เกี่ยวข้องกับบริการที่กำลังจะได้รับ
เช่น หากแอปพลิเคชันจัดการงบประมาณขอสิทธิ์เข้าถึงข้อมูลการลงทุนทั้งหมดของคุณ
อาจต้องพิจารณาให้ดี
o
จำกัดระยะเวลาการให้สิทธิ์
หากทำได้
4.
ตั้งค่าความปลอดภัยของบัญชีให้รัดกุม:
o
ใช้รหัสผ่านที่ซับซ้อนและเปิดใช้งานการยืนยันตัวตนแบบหลายชั้น
(MFA) สำหรับทุกบัญชีธนาคารและแอปพลิเคชันที่เกี่ยวข้อง
o
หมั่นตรวจสอบความเคลื่อนไหวของบัญชีอยู่เสมอ
5.
ระวัง
Phishing และกลโกง:
o
อย่าคลิกลิงก์แปลกปลอม
หรือให้ข้อมูลส่วนตัวกับผู้ที่ไม่ใช่ผู้ให้บริการที่คุณเชื่อถือ
o
หากมีการขอข้อมูลที่ละเอียดอ่อน
ควรตรวจสอบแหล่งที่มาให้แน่ใจก่อนเสมอ
บทสรุป:
โอกาสใหม่สู่โลกการเงินที่เปิดกว้าง
Open Banking คือก้าวสำคัญที่จะปลดล็อกศักยภาพของข้อมูลทางการเงิน
และนำไปสู่การสร้างบริการที่ตรงใจผู้บริโภคมากขึ้น
มันคือโอกาสอันยิ่งใหญ่ที่จะทำให้ชีวิตทางการเงินของคุณง่ายขึ้น สะดวกขึ้น
และมีประสิทธิภาพมากขึ้น
แต่เช่นเดียวกับทุกนวัตกรรม
คุณค่าของมันจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อผู้ใช้งานมีความรู้ความเข้าใจ
และใช้มันอย่างระมัดระวังและชาญฉลาด จงเป็นผู้ควบคุมข้อมูลของคุณเอง และใช้ Open Banking เพื่อสร้างชีวิตทางการเงินที่ดีขึ้นที่คุณต้องการครับ
