ภาษีมรดก ภาษีที่ดิน: สิ่งที่คนไทยควรรู้

 

ภาษีมรดก ภาษีที่ดิน

ภาษีมรดก ภาษีที่ดิน: สิ่งที่คนไทยควรรู้

   นอกเหนือจากภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาที่เราคุ้นเคยกันดี ยังมีภาษีอีก 2 ประเภทที่สำคัญและคนไทยทุกคน โดยเฉพาะผู้ที่มีทรัพย์สิน ควรทำความเข้าใจไว้ นั่นคือ "ภาษีมรดก" และ "ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง" ครับ ภาษีทั้งสองชนิดนี้อาจไม่ได้เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของทุกคนโดยตรง แต่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการวางแผนทรัพย์สินและการบริหารจัดการมรดกในอนาคตครับ

วันนี้เราจะมาสรุปประเด็นสำคัญของ "ภาษีมรดก" และ "ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง" ในแบบที่คนไทยควรรู้ เพื่อให้   คุณผู้ชมทุกคนมีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง และสามารถวางแผนจัดการทรัพย์สินของตัวเองและครอบครัวได้อย่างเหมาะสมครับ

1. ภาษีการรับมรดก (Inheritance Tax)

ภาษีการรับมรดก คือ "ภาษีที่จัดเก็บจากการโอนทรัพย์สินอันเป็นมรดกที่ทายาทได้รับจากผู้ตาย" โดยมุ่งเน้นไปที่ผู้รับมรดกเป็นหลัก เพื่อลดความเหลื่อมล้ำและเพิ่มความเป็นธรรมในการกระจายความมั่งคั่ง

ใครคือผู้เสียภาษี? "ผู้รับมรดก" เป็นผู้มีหน้าที่เสียภาษีครับ

ทรัพย์สินอะไรบ้างที่เข้าข่ายเสียภาษี? ทรัพย์สินที่ต้องนำมาคำนวณภาษีมรดก ได้แก่:

·        อสังหาริมทรัพย์ (ที่ดิน, บ้าน, คอนโดมิเนียม)

·        หลักทรัพย์ (หุ้น, พันธบัตร, กองทุนรวม)

·        เงินฝากในบัญชีธนาคาร

·        ยานพาหนะ (รถยนต์, เรือยอชต์)

·        ทรัพย์สินอื่นที่มีมูลค่า เช่น ทองคำ, เครื่องประดับ, งานศิลปะ

เกณฑ์การยกเว้นและอัตราภาษี:

·        มูลค่ามรดกที่ได้รับทั้งหมดจากผู้ตายแต่ละราย: หากเกิน 100 ล้านบาท ผู้รับมรดกจะต้องเสียภาษี

·        อัตราภาษี:

o   สำหรับ บุพการี (พ่อแม่) หรือผู้สืบสันดาน (ลูก, หลาน): อัตราภาษี 5%

o   สำหรับ บุคคลอื่น (เช่น พี่น้อง, เพื่อน, คนรักที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรส): อัตราภาษี 10%

ตัวอย่างง่ายๆ:

·        นาย ก. เสียชีวิต มีทรัพย์สินเป็นมรดก 150 ล้านบาท

·        นาย ข. (ลูกชาย) ได้รับมรดกทั้งหมด 150 ล้านบาท

·        เงินที่ต้องเสียภาษี: 150 ล้านบาท−100 ล้านบาท(ยกเว้น)=50 ล้านบาท

·        ภาษีที่ต้องจ่าย: 50 ล้านบาท×5%=2.5 ล้านบาท

ข้อควรรู้และข้อควรระวังเกี่ยวกับภาษีมรดก:

·        มรดกที่ตกทอดโดยพินัยกรรมหรือโดยผลของกฎหมาย: ถูกจัดเก็บภาษีเหมือนกัน

·        หากมีผู้รับมรดกหลายคน: มูลค่า 100 ล้านบาท จะนับจาก "มูลค่ามรดกที่ได้รับจากผู้ตายแต่ละราย" ไม่ใช่การรวมยอดมรดกทั้งหมดของผู้ตาย

·        การยื่นแบบและชำระภาษี: ผู้รับมรดกมีหน้าที่ยื่นแบบแสดงรายการและชำระภาษีภายใน 150 วัน นับแต่วันที่ได้รับมรดก

·        การวางแผนมรดก: การโอนทรัพย์สินบางส่วนให้ทายาทล่วงหน้า (เช่น การให้โดยเสน่หา) หรือการวางแผนผ่านประกันชีวิต อาจช่วยลดภาระภาษีมรดกได้ (แต่ต้องระวังเรื่องภาษีการให้)

·        มูลค่าทรัพย์สินที่ใช้คำนวณ: ใช้ราคาประเมินของกรมธนารักษ์สำหรับอสังหาริมทรัพย์ หรือมูลค่า ณ วันที่ผู้ตายเสียชีวิตสำหรับทรัพย์สินอื่นๆ

2. ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง (Land and Building Tax)

ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง คือ "ภาษีที่จัดเก็บจากเจ้าของที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง (เช่น บ้าน, คอนโดมิเนียม, อาคารพาณิชย์) ที่มีกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครอง" เพื่อนำรายได้ไปใช้ในการพัฒนาท้องถิ่น โดยมีผลบังคับใช้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2563 แทนภาษีโรงเรือนและที่ดินและภาษีบำรุงท้องที่แบบเดิม

ใครคือผู้เสียภาษี? "เจ้าของกรรมสิทธิ์หรือผู้ครอบครองทรัพย์สิน" ในวันที่ 1 มกราคม ของปีภาษีนั้นๆ

ทรัพย์สินที่ต้องเสียภาษี:

·        ที่ดิน

·        สิ่งปลูกสร้าง (อาคาร, บ้าน, คอนโดมิเนียม)

·        ห้องชุด

อัตราภาษีและเกณฑ์การยกเว้น (อัปเดต ณ ปัจจุบัน อาจมีการเปลี่ยนแปลงตามนโยบายรัฐ): อัตราภาษีจะคิดเป็นเปอร์เซ็นต์ของ "ฐานภาษี" (ราคาประเมินทุนทรัพย์) และแตกต่างกันไปตามประเภทการใช้ประโยชน์

การใช้ประโยชน์	ราคาประเมิน (บาท)	อัตราภาษี (%)	ยกเว้นภาษี (ถ้ามี)
ที่อยู่อาศัย (บ้านหลัก)	0 - 50 ล้าน	0	สำหรับเจ้าของที่ดินและบ้าน (บุคคลธรรมดา)
(เป็นเจ้าของทั้งที่ดินและบ้าน)	50 - 75 ล้าน	0.03
	75 - 100 ล้าน	0.05
	100 ล้านขึ้นไป	0.10
ที่อยู่อาศัย (บ้านหลัก)	0 - 10 ล้าน	0	สำหรับเจ้าของบ้าน ไม่ได้เป็นเจ้าของที่ดิน (บุคคลธรรมดา)
(เป็นเจ้าของบ้าน ไม่ได้เป็นเจ้าของที่ดิน)	10 - 50 ล้าน	0.02
	50 - 75 ล้าน	0.03
	75 - 100 ล้าน	0.05
	100 ล้านขึ้นไป	0.10
ที่อยู่อาศัย (บ้านหลังที่ 2 ขึ้นไป)	ทุกราคา	0.02 - 0.10	ไม่มี
ที่ดินเกษตรกรรม	0 - 50 ล้าน	0	สำหรับบุคคลธรรมดา
	50 - 75 ล้าน	0.01
	75 - 100 ล้าน	0.03
	100 ล้านขึ้นไป	0.05
ที่ดินเชิงพาณิชย์/อุตสาหกรรม	ทุกราคา	0.30 - 0.70	ไม่มี
ที่ดินรกร้างว่างเปล่า	ทุกราคา	0.30 - 3.00	ไม่มี (อัตราจะเพิ่มขึ้นทุก 3 ปี หากยังไม่ใช้ประโยชน์)

หมายเหตุ: อัตราภาษีอาจมีการเปลี่ยนแปลงจากมาตรการลดภาษีของรัฐบาลในบางปี (เช่น ลด 15% หรือ 90%) ต้องติดตามประกาศเป็นรายปี

ตัวอย่างง่ายๆ (สำหรับการอยู่อาศัย):

·            มีบ้านพร้อมที่ดินเป็นบ้านหลังหลัก มูลค่าประเมิน 60 ล้านบาท

·        ส่วนที่ได้รับการยกเว้น: 50 ล้านบาท

·        ส่วนที่ต้องเสียภาษี: 60 ล้านบาท−50 ล้านบาท=10 ล้านบาท

·        ภาษีที่ต้องจ่าย: 10 ล้านบาท×0.03%=3,000 บาทต่อปี

ข้อควรรู้และข้อควรระวังเกี่ยวกับภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง:

·        การแจ้งใช้ประโยชน์: หากคุณมีการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน (เช่น จากเกษตรกรรมเป็นที่อยู่อาศัย) ควรแจ้งต่อองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ที่ทรัพย์สินตั้งอยู่ เพื่อให้คำนวณภาษีได้อย่างถูกต้อง

·        ที่ดินรกร้างว่างเปล่า: อัตราภาษีจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ทุก 3 ปี สูงสุด 3% หากยังปล่อยให้รกร้าง เพื่อกระตุ้นให้มีการใช้ประโยชน์

·        วันชำระภาษี: โดยปกติคือภายในเดือนเมษายนของทุกปี หากชำระล่าช้าอาจมีเบี้ยปรับ/เงินเพิ่ม

·        ตรวจสอบข้อมูลให้ถูกต้อง: เจ้าของทรัพย์สินควรตรวจสอบข้อมูลการประเมินภาษีจาก อปท. ว่าถูกต้องหรือไม่

บทสรุป: รู้เรื่องภาษี เตรียมพร้อมชีวิต

   ภาษีมรดก และ ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง คือภาษีที่สำคัญที่คนไทยทุกคน โดยเฉพาะผู้ที่มีทรัพย์สิน ควรทำความเข้าใจและเตรียมตัวให้พร้อมครับ

การมีความรู้เรื่องภาษีเหล่านี้ ไม่เพียงแต่ช่วยให้เราปฏิบัติตามกฎหมายได้อย่างถูกต้อง แต่ยังช่วยให้เราสามารถวางแผนการบริหารจัดการทรัพย์สินและการส่งต่อมรดกได้อย่างชาญฉลาด ลดความกังวล และรักษาความมั่งคั่งของครอบครัวไว้ได้อย่างยั่งยืนครับ!